بررسی عملکرد سدهای اصلاحی رسوب گیر خشکه چین در طول آبراهه ها در ترسیب مواد ریزدانه (مطالعه موردی: حوضه سد درودزن)

Authors

علی اسماعیلی نامقی

a. esmaili nameghi علی مراد حسن لی

a. hassanli

abstract

یکی از روش های ساده برای کنترل فرسایش، مهار سیلاب و کاهش خسارات سیل در آبراهه ها ی حوضه های آبخیز، احداث سد های اصلاحی خشکه چین است. برای بررسی عملکرد این نوع سد ها در ترسیب رسوبات ریزدانه در آبراهه ها، تعدادی آبراهه در حوضه سد درودزن که دارای سد های اصلاحی خشکه چین تثبیت شده با عمر بیش از 27 سال بودند، بررسی شدند. در هر آبراهه سه سد اصلاحی مشابه ( از نظر اندازه و نوع سنگچین) به ترتیب در بالادست آبراهه (شماره 1)، میانه آبراهه (شماره 2) و پایین دست آبراهه (شماره 3) انتخاب شدند. از رسوبات ترسیب شده پشت این سد ها و هم چنین خاک طبیعی کنار آنها، نمونه هایی از عمق صفر تا 50 سانتی متری، به صورت مخلوط تهیه و با آزمایش‏های هیدرومتری و دانه بندی، تعیین بافت گردیدند. بر اساس نتایج، غالب خاک مناطق حاشیه آبراهه ها نسبت به رسوبات پشت سدهای مربوطه ریز بافت تر به دست آمد. مقایسه منحنی های دانه بندی رسوبات پشت سدها نشان داد که در بیشتر آبراهه ها سد های شماره 3 (انتهایی) از عملکرد نسبی بهتری برخوردار هستند و سدهای شماره 2 و 1 ( میانی و ابتدایی) به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارند. هم چنین مقایسه درصد ماسه، سیلت و رس سدهای هر آبراهه نشان داد که در غالب آبراهه ها درصد رس و سیلت در سد های انتهایی بیشتر از میانی و در سد های میانی بیشتر از سدهای ابتدایی می باشد. درصد ماسه در سد های ابتدایی بیشترین و در سد های انتهایی کمترین مقدار است. به طور کلی نتایج بیانگر آن است که خاک منطقه برای غالب آبراهه ها نسبت به رسوبات ریز بافت تر است که نشانگر عملکرد نه چندان خوب این نوع سد ها در ترسیب رسوبات ریزدانه است. مقایسه منحنی های دانه بندی رسوبات پشت سد های هر آبراهه نیز نشان داد در غالب آبراهه ها سد های واقع در پایین دست آبراهه ها از عملکرد بهتری در ترسیب رسوبات ریزدانه برخوردار بوده و سد های شماره 2 و 1 که در موقعیت میانی و ابتدایی آبراهه ها قرار دارند به ترتیب در رتبه های بعدی می باشند. این بررسی ها و نتایج نشان می دهند وقتی هدف اصلی از احداث این گونه سازه ها ترسیب رسوبات ریزدانه باشد بهتر است حتی الامکان در پایین دست آبراهه ها احداث شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی عملکرد سدهای اصلاحی رسوب گیر خشکه چین در طول آبراهه‌ها در ترسیب مواد ریزدانه (مطالعه موردی: حوضه سد درودزن)

One of the simple methods for erosion control, flood mitigation and flood damage reduction in the streams is building the checkdams. The present study was carried out to evaluate the performance of checkdams, location across the streams in the retention of the fine sediments in Droudzan watershed in Southern Iran. For this purpose, a number of streams with many stabilized check dams which were ...

full text

بررسی عملکرد سدهای اصلاحی رسوب گیر خشکه چین در طول آبراهه‌ها در ترسیب مواد ریزدانه (مطالعه موردی: حوضه سد درودزن)

One of the simple methods for erosion control, flood mitigation and flood damage reduction in the streams is building the checkdams. The present study was carried out to evaluate the performance of checkdams, location across the streams in the retention of the fine sediments in Droudzan watershed in Southern Iran. For this purpose, a number of streams with many stabilized check dams which were ...

full text

ارزیابی کمّی و کیفی کارایی سد خشکه چین در ترسیب بار معلق سیلاب (مطالعه موردی: حوزه دم تنگ داراب)

یکی از روش های ساده برای کنترل فرسایش، مهار سیلاب و کاهش خسارات سیل در آبراهه های حوزه آبخیز، احداث سدهای اصلاحی خشکه چین است. برای بررسی عملکرد این نوع سدها در ترسیب رسوبات ریزدانه در آبراهه ها، دو آبراهه در حوزه ی دم تنگ شهرستان داراب که دارای سدهای اصلاحی خشکه چین، بررسی شدند. در هر آبراهه سه سد اصلاحی به ترتیب در بالادست آبراهه (شماره 1)، میانه آبراهه (شماره 2) و پایین دست آبراهه (شماره 3) ...

full text

تاثیر رسوب گذاری در مخازن سدهای اصلاحی خشکه چین بر دبی بیشینه سیل ‏حوزه های آبخیز کوچک

در این پژوهش به منظور ارزیابی اثر سدهای اصلاحی خشکه چین  بر دبی بیشینه و حجم سیلاب در حوزه های آبخیز کوچک، دو زیرحوضه کوچک از حوزه آبخیز درجزین سمنان انتخاب شدند. منطقه مورد مطالعه جز مناطق خشک تا نیمه خشک در بخش جنوبی البرز می باشد. حوضه های مورد پژوهش در بالادست شهر مهدی شهر واقع شده اند و به منظور کاهش سیلاب های منتهی به این شهر، تعداد زیادی سد اصلاحی در سال های گذشته در این دو زیرحوزه آبخیز...

full text

بررسی عملکرد سدهای اصلاحی آبخیزداری در مهار کردن رسوب (مطالعه ی موردی : حوضه های آبخیز شهرستان های اقلید، مرودشت و ممسنی استان فارس)

آب و خاک از مهمترین منابع طببعی هستند که نقش بسیار عمده­ای را در زندگی انسان دارا می­باشند. عاملی که همزمان این دو منبع مهم و حیاتی را مورد تهدید جدی قرار می­دهد، فرسایش خاک و رسوب­زایی ناشی از آن می­باشد. سدهای اصلاحی یا سدهای رسوبگیر سازه­های کوچکی می­باشند  که با کاهش شیب آبراهه­ها و کاستن سرعت جریان آب منجر به مهار کردن رسوب و کاهش فرسایش در آبراهه­ها می­شوند. این سازه­ها یکی از ابزارهای اص...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تولید محصولات زراعی و باغی

جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۱۳-۲۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023